RED PIVOT: Δεκεμβρίου 2014

Η σεζόν 1991-1992 ηταν αυτή που έμελε να αλλάξει για πάντα τον μπασκετικό Ολυμπιακό σαν μέγεθος. Ήταν η χρονιά που στην ομάδα ήρθε ο Γιάννης Ιωαννίδης και έφερε μαζί του και το διαχρονικό μπασκετικό μου είδωλο, τον Ζάρκο Πάσπαλι. Την πρώτη μου αγάπη όπως λέει και η λεζάντα της σχετικής φωτό στο πλαίσιο του blog. Και παντοτινή θα συμπληρώσω κάνοντας αναφορά και στη πασίγνωστη διαφήμηση της lacta που συνδέθηκε για πολλά (και καλά) χρόνια με την ομάδα.

Για τον Ζάρκο έχω διαβάσει κατά καιρούς διάφορα απο διάφορους. Κυρίως απο αυτούς που δε πρόλαβαν τον Ζάρκο, δε τον θυμούνται παρα μόνο αχνά ή που απλά δε θα μπορούσαν να αναγνωρίσουν το μπασκετικό μεγαλείο ακόμα και αν αυτό τους τράβαγε σφαλιάρα μέσα στα μούτρα. “Ο Πάσπαλι πήγε στο βάζελο”, “ο Πάσπαλι έχασε τη βολή στο Τελ Αβίβ”, “ο Πάσπαλι πάτησε τη γραμμή με τη Λιμόζ και χάσαμε το Final 4 της Αθήνας”. Για αυτούς τους ανθρώπους ο Ζάρκο είναι απλά ο Πάσπαλι. Για όσους ξέρουν και θυμούνται ο Ζάρκο θα είναι πάντα ο Ζάρκο.

Αν ο Ζάρκο δεν υπήρχε, αυτή η ομάδα πιθανότατα θα αργούσε πολύ περισσότερο να πάρει το πρώτο της πρωτάθλημα, αυτο που αποτέλεσε την αρχή ενός σερί πέντε πρωταθλημάτων που έκλεισε με το πιο πανηγυρικό τρόπο το 1997 (δυστυχώς απουσία του Ζάρκο). Αν δεν υπήρχε αυτός, ένας απο τους πολύ μεγάλους της τρομακτικής τότε Γιουγκοσλαβίας, ο Ολυμπιακός ίσως να μην έφτανε ποτέ στο πρώτο final 4 και ευρωπαϊκό τελικό της ιστορίας του. Έναν τελικό που ακόμα και σήμερα παραμένει ίσως η μεγαλύτερη πληγή των παιδικών μου αναμνήσεων. Γιατί η ομάδα της σεζόν 1993-94 ήταν, για όσους ζήσαν το κλίμα της εποχής, ένας χείμαρος ψυχικής ανάτασης για τους οπαδούς της. Εντυπωσιακά κυρίαρχη στους περισσότερους ευρωπαϊκούς της αγώνες, ώστε απο ένα σημείο και ύστερα λογίζοταν δικαίως ως το φαβορί για την κατάκτηση του τροπαίου. Το Σ.Ε.Φ ήταν ασφυκτικά γεμάτο σχεδόν σε κάθε παιχνίδι.

Ποιός ήτανε μπροστάρης σε αυτή την ομάδα? Μα πάντα ο Ζάρκο που παρ’όλο που είχε χάσει αρκετά για κάποιο λόγο την ευχέρια που διέθετε στο σούτ, μπορούσε ακόμα να κατεβάζει ταρίφες επιθετικά παίζοντας πιο συχνά κοντά στο καλάθι και τρέχοντας πάντα σε καταστάσεις αιφνιδιασμού. Ο Ζάρκο στο ζενίθ του ηταν ο παίχτης που μπορούσε να σκοράρει με οποιοδήποτε τρόπο. Τριάρι που έπαιζε άνετα και σαν τεσσάρι, μιας που μπορούσε να δώσει μάχες μέσα στο ζωγραφιστό και να τις κερδίσει εμφατικά μάλιστα. Το στυλ του δεν ήταν ποτέ ντελικάτο, αλλα είχε μια πρωτόγονη ομορφιά και συνάμα σιγουριά που πιστεύω πήγαζε απο ένα υπόβαθρο ατελείωτων ωρών μπάσκετ απο τα ανοιχτά γήπεδα της Ποντγκόριτσα, την Μπουντούσνοστ, την Παρτιζάν, την εθνική Γιουγκοσλαβίας μέχρι και το ΝΒΑ σε μια εποχή που το παιχνίδι ήταν ακόμα πολύ πιο fundamental απο ο,τι σήμερα. Ο Ζάρκο ήξερε τα βασικά όσο λίγοι και είχε το δικό του ιδιαίτερο τρόπο να το αποδεικνύει.

Η κατάρα του Ζάρκο ήταν ότι ήταν ότι πάντα υπήρξε άνθρωπος των παθών. Το κάπνισμα και οι κακές διατροφικές συνήθειες του στέρησαν μια καριέρα για λογαριασμό των Spurs στο ΝΒΑ. Κάπως έτσι στερήθηκε και την ευρωπαϊκή καταξίωση σε συλλογικό επίπεδο με τον Ολυμπιακό. Δεν μπόρεσα ποτέ να καταλάβω τι συνέβη με το Ζάρκο εκείνη τη χρονιά και απο εκεί που είχε ρεκόρ περισσότερων εύστοχων βολών σε ένα μάτς (23/23) έφτασε στο σημείο να εκτελεί βολές εντελώς αλλόκοτα και να γίνεται ο μοιραίος του τελικού το 1994. Σε ένα παιχνίδι βέβαια που δε το έχασε μόνος του ο Ζάρκο, άλλα όλοι μαζί και πρώτος απο όλους ο Ιωαννίδης που δε μπόρεσε με μια εμφανώς ανώτερη ομάδα να βρεί τις απαντήσεις στα προβλήματα που του έβαλε ο Ομπράντοβιτς.

Ο Ολυμπιακός αυτός (για αρκετούς η καλύτερη ομάδα που είχαμε ποτέ) έζησε, έλαμψε και αυτοκαταστράφηκε λίγο πριν την απόλυτη δικαίωση ακριβώς όπως ο φυσικός του ηγέτης. Ένα απίστευτο δυναμικό που λίγο πριν εκπληρωθεί πλήρως, ξεφούσκωσε με τον πιο τραγικό τρόπο. Και μείναμε όλοι σαστισμένοι και αμίλητοι. Την έκσταση του νικηφόρου ημιτελικού απέναντι στον αιώνιο αντίπαλο, που είχε έρθει σαν επιστέγασμα μιας συγκλονιστικής πορείας, διαδέχτηκε το απόλυτο κενό. Πολλοί λένε ότι τους τρέλανε στο άγχος ο Ιωαννίδης, άλλοι λένε για το σκηνικό της εξαφάνισης του Τάρπλεϋ μια μέρα πριν τον τελικό και για το ψυχολογικό άδειασμα μετά τον ημιτελικό με τον Παναθηναϊκό. Ακόμα και για την απουσία του Τάρλατς λόγω τραυματισμού για το μεγαλύτερο μέρος της χρονιάς με αποτέλεσμα να μην είναι ο πραγματικός Τάρλατς στο Τελ Αβίβ. Όλα αυτά ισχύουν, αλλα και πάλι το γεγονός παραμένει, ο Ολυμπιακός ήταν μακράν η καλύτερη ομάδα. Τόσο καλύτερη που για κάποιο λόγο θεωρώ ότι η μοίρα ήθελε επίτηδες να γραφτεί μια απο τις πιο “τραγικές” αθλητικές ιστορίες ζηλεύοντας ίσως κάποιον απο τους αρχαίους τραγωδούς.

Η κάθαρση για αυτό το “κρίμα” ήρθε πολλά χρόνια αργότερα με το έπος της Κωνσταντινούπολης, αλλά και πάλι ο Ολυμπιακός του Ζάρκο και του Τελ Αβίβ δε πρόκειται να σβήσει απο τη μνήμη όσων τα έζησαν απο πρώτο χέρι. Ο Ζάρκο εκείνη τη χρονιά έφυγε απο τον Ολυμπιακό νταμπλούχος με συνολικό απολογισμό δύο πρωταθλήματα και ένα κύπελο Ελλάδας σε τρείς σεζόν. Πήγε στον Παναθηναικό και προκάλεσε την απογοήτευση, την αποδοκιμασία και μετά απο μια πρόκληση και την οργή πολλών ολυμπιακών. Η αποψή μου; Αδιάφορο. Οι μεγάλες αγάπες εγείρουν πάντα και μεγάλα πάθη, ειδικά όταν δεν τελειώνουν με πλήρη αμοιβαιότητα. Ο Ζάρκο ήθελε να συνεχίσει στον Ολυμπιακό όπως δήλωσε και πριν κάποια χρόνια σε μια συνέντευξη. Το τι στράβωσε δεν το ξέρω, αλλα η ιστορία αυτής της “αγάπης” και το πόσα κέρδισαν και οι δύο πλευρές δεν αναιρείται με μια “απιστία”, ούτε επειδή χώρισαν οριστικά οι δρόμοι.

Για όσους δε το έζησαν δε θα καταλάβουν ποτέ ότι ο Ολυμπιακός αυτά τα τρία χρόνια ήταν στη κυριολεξία ο Ζάρκο και ο Ζάρκο ήταν ο Ολυμπιακός. Ένα σώμα. Και για αυτο αγαπήθηκε όσο λίγοι, παρά τα πάθη και τα μοιραία λάθη του. Παρά ακόμη και απο το "πράσινο" περασμά του. Μήπως αυτή η ομάδα ακόμα και τώρα δεν έχει κάτι απο Ζάρκο; Πόσα λάθη και πόση αυτοκαταστροφή έχουμε δεί όταν όλα έδειχναν τόσο θετικά; Όταν όλες οι συνθήκες ήταν ευνοϊκές και οι δυνατότητες τόσες πολλές; Αλλά μάλλον έτσι μάθαμε να γουστάρουμε, βασανίζοντας τον εαυτό μας και περιμένοντας πάλι τη στιγμή που θα αποδείξουμε ότι το μέταλλο και η καρδιά του πρωταθλητή είναι ακόμα εδώ. Όπως τότε.

Ζάρκο θα είσαι πάντα ένας απο τους ηρωές μου με τον ίδιο τρόπο που ήσουν όταν δέκα χρονών τσογλανάκι στόλιζα ερυθρόλευκα κασκόλ τη μπαουλοτηλεόραση που είχαμε περιμένοντας να δώ άλλη μια σου παράσταση...